Fjala shqipe në vend të fjalës së huaj

Ky shkrim e ka strukturën e një fjalorthi,  ngase ngërthen në vete një numër të madh fjalësh e shprehjesh gjuhësore me prejardhje nga gjuhë të ndryshme, sipas radhitjes alfabetike, të cilat pa nevojë po përdoren kudo në ligjërimin e folur e të shkruar, sidomos në ligjërimin libror, e në mënyrë të veçantë në atë mediatik, në njërën anë, dhe mundësia e zëvendësimit të tyre që është shumë me rëndësi, me fjalë e shprehje shqipe, në anën tjetër.

më gjerësisht ...

Disa fjalë për fjalorët e gjuhës së sotme shqipe (2002) dhe Fjalorin e gjuhës shqipe të M. Elezit

Në këtë artikull bëhet fjalë për mospasurimin e fjalorit të gjuhës shqipe me fjalë të reja. Prej vitit 1980, kur ky Fjalor u botua, gjate ribotimeve janë bërë fare pak plotësime. Ajo që të bie ne sy është se, madje as fjalët më të përdorshme, si p. sh. fjalët kompjuter, internet etj. nuk janë në fjalor. Kurse në parathënie thuhet se në këtë botim (p. sh. në botimin e fundit) janë futur edhe fjalë të reja.

më gjerësisht ...

Çështje të klasifikimit të ndajfoljeve

Në këtë shkrim jemi marrë fund e krye me klasifikimin e ndajfoljeve. I jemi rrekur kësaj çështjeje këtu mu nga fakti se në Gramatikën e gjuhës shqipe 1, Morfologjia të ASHSH-së, kemi vërejtur disa luhatje e paqëndrueshmëri, që vijnë si rezultat kriteresh. Kjo çështje nuk është e përkryer as në gjuhë të tjera, por është pak a shumë më e definuar me kritere më të qëndrueshme.

më gjerësisht ...

Antonimet në FGJSSH të vitit 1980

Në këtë shkrim kemi vënë në pah përfshirjen e antonimeve në Fjalorin e gjuhës së sotme shqipe të vitit 1980, meqë kemi vënë re re se kjo kategori leksiko-gramatikore ka gjetur një vend meritor në këtë vepër kapitale të gjuhës shqipe. Në të janë përfshirë të gjitha llojet e pranueshme e të mundshme të antonimeve.

Lexo shkrimin e plotë (215 KB, PDF) . . .

Ndikimi i ideologjisë në varietetet e shqiptuara të shqipes

Bindjet, opinionet dhe ideologjitë e ndryshme janë të lidhura ngushtë edhe me gjuhët. Ato kanë ndikim jo vetëm në procesin e standardizimit, por edhe në sjelljen gjuhësore të folësve të tyre. Ky ndikim del edhe në rastin e shqipes.
Punimi nuk merret çështjen e parë, d.m.th. me politikat e standardizimit dhe të planifikimit gjuhësor të shqipes. Synon të pasqyrojmë çështjen e dytë, d.m.th. ndikimin e varietetit të folur të gjuhës së elitës politike mbi varietetet e shqiptuara të shqipes standarde dhe sjelljen gjuhësore të folësve të standardit në ditët e sotme.

më gjerësisht ...

100 fjalët më të shpeshta në gjuhën shqipe

Në këtë shkrim janë përfshirë 100 fjalët më të shpeshta që përdoren aktualisht në gjuhën shqipe, të cilat janë sortuar prej një korpusi gjuhësor që ngërthen në vete mbi 35 milion fjalë (në këtë korpus gjuhësor janë përfshirë qindra publikime elektronike nga fushat e ndryshme të dijes sonë, të shkencës, teknikës, të teknologjisë, të arsimit, të shëndetësisë, të historisë, të gjuhësisë, të ekonomisë etj.). Kjo përbërje e korpusit në terminologjinë gjuhësore angleze njihet me emrin Token.
më gjerësisht ...

Si u bë Kosova "Kosovo"?

Në këtë shkrim kemi sjellë disa të dhëna të argumentuara që çojnë në përfundim se emërtimi KOSOVO, që është përdorur në të kaluarën, po edhe sot, sidomos nga ndërkombëtarët, e ka burimin nga gjuhët sllave, më sakët nga gjuha serbe dhe, si i tillë, meqë nuk përkon me natyrën gjuhësore të shqipes, duhet shporrur sa më parë që të jetë e mundur, sepse ne e kemi emërtimin tonë KOSOVË..

Lexoje shkrimin e plotë (PDF, 104 KB) ...